"Setery - przygotowanie do wystawy"

          Wystawa Psów jest zawsze dużym przeżyciem dla wystawcy i chciałby on, aby jego pies wypadł jak najlepiej. W związku z tym, zgłaszając psa na wystawę należy obiektywnie ocenić jego zalety i wady, aby w miarę możliwości wyeliminować te ostatnie. Wiadomo, że nie ma psa idealnego. Nawet wybitnej urody championy mają drobne usterki, które doświadczeni, handlerzy starają się ukryć przed sędziowskim okiem.

          Podczas przygotowania psa do wystawy należy zdać sobie sprawę z tego, że nie ma dwóch identycznych psów i należy inaczej przygotowywać setera np. o długiej smukłej szyi, lecz o słabym przedpiersiu niż setera o szyi krótkiej i muskularnej, za to z dobrze wykształconym przedpiersiem. Inaczej będziemy strzygli psa posiadającego doskonałe kątowanie, a nieco inaczej psa ze stromym kątowaniem, również inaczej musimy strzyc ucho grube i mięsiste a inaczej długie i delikatne itd...

         Wariantów strzyżenia jest mnóstwo i fachowa ocena oraz perfekcyjne przygotowanie psa do wystawy wymaga wielu lat obserwacji i zbierania doświadczeń. Jedno jest pewne. Nigdy nie nauczy się samodzielnego strzyżenia ten, kto nie będzie próbował, gdyż tylko w ten sposób, za pomocą prób i błędów można dojść do mistrzostwa. Za to satysfakcja z samodzielnego przygotowania własnego psa jest ogromna.

         Każda z czterech ras seterów ma swój ściśle określony wzorzec według którego można wyodrębnić cztery sylwetki. Poniżej przedstawione są trzy z nich. Rysunki te wykonał doświadczony sędzia i kynolog p. Edward Frankiewicz.





         Przez wiele lat kynologia w Polsce nie rozwijała się tak dynamicznie jak na Zachodzie a ze względu na określoną sytuację polityczną wyjazdy z psami za granicę były bardzo utrudnione. W związku z tym wszelkie nowinki w hodowli docierały do nas z dużym opóźnieniem. Tak było w przypadku strzyżenia seterów. Psy pokazywane na naszych wystawach były prezentowane w sposób "naturalny", bez żadnych korekt włosa i bez ustawiania psa na ringu.

         Dopiero w latach 80-tych kilku zapalonych miłośników tej rasy, którzy sprowadzili z zachodu dobre psy i zaczęli z nimi wyjeżdżać na duże europejskie wystawy - przywiozło ze sobą również inny sposób prezentacji.

         Jednak jeszcze dzisiaj, mimo że na całym świecie setery strzyże się i trymuje, a na zagranicznych wystawach nie ma mowy o pokazaniu psa nie przygotowanego i nie nauczonego tzw. pozycji wystawowej - istnieje w Polsce pewna grupa ludzi, zarówno wśród wystawców jak i wśród sędziów, którzy nie akceptują tej mody i w dalszym ciągu wolą psy "nie poprawiane".

         Ponieważ w tej sprawie przedstawiciele FCI nie zajęli oficjalnego stanowiska sprawa przygotowania psa lub nie, jest zależna wyłącznie od wystawcy a sędziowie powinni tak samo obiektywnie oceniać zarówno psy strzyżone jak i nie strzyżone.

         Na ten temat wypowiadało się zresztą na łamach pism kynologicznych spore grono osób i do dnia dzisiejszego jest to temat powracający w dyskusjach i dostarczający sporych emocji.


Przygotowanie do wystawy:

          Aby przygotować setera do wystawy potrzebny jest następujący sprzęt: nożyk trymerski, nożyczki tzw. degażowniki, nożyczki zwykłe, grzebień o rzadkich zębach, szczotka włosiana, rękawica gumowa do usuwania martwego włosa oraz to co najważniejsze - elektryczna maszynka do strzyżenia np. Haupner lub Ósterz dwoma wymiennymi ostrzami, jednym strzygącym bardzo krótko (potrzebne będzie do strzyżenia uszu, szyi i palców), oraz z drugim ostrzem strzygącym pozostawiającym włos nieco dłuższy (którym obcinamy włosy na tylnej stronie łapy od palców aż do pięty, na policzkach, łokciach oraz po bokach szyi i w okolicy nasady ogona).

          Stosunkowo najmniejszych korekt wymagają setery szkockie i setery irlandzkie czerwonobiałe, gdyż mają nieco mniej włosa niż dwie pozostałe rasy a ich kosmetyka ogranicza się do lekkiego podstrzyżenia przy nasadzie ucha, strzyżenia łap (formujemy okrągłą tzw. kocią łapę) oraz lekkiego podcięcia włosów na tylnej stronie łapy od palców do pięty (nie strzyżemy włosów "do gołej skóry" gdyż wtedy kość wydaje się zbyt delikatna i optycznie pogarszamy kątowanie).

          Również w przypadku tych dwóch ras na ogół nie zachodzi potrzeba trymingu włosów na całym ciele a jedynie dokładne wyczesanie i wyszczotkowanie psa, spryskanie go nadającym połysk i puszystość sprayem oraz na koniec przetarcie do sucha wszystkich włosów miękką flanelową szmatką.

          Dużo więcej zabiegów wymaga seter irlandzki a najwięcej problemu będą mieli właściciele seterów angielskich.

          Setery irlandzkie mają często dużo włosów rosnących pomiędzy palcami (co nadaje wygląd niezgrabnej, niedźwiedziej łapy), dużo włosów rośnie przy nasadzie ucha (co wybitnie poszerza czaszkę) oraz bardzo bujną kryzę (skracającą i pogrubiającą szyję).

          Natomiast setery angielskie dodatkowo mają skłonność do nierównego, mocno falującego włosa na całym ciele, który trzeba bardzo dokładnie wytrymować. Zabiera to ładnych parę godzin i jest zabiegiem, którego trzeba się nauczyć podpatrując doświadczonych wystawców. Najlepszy do tego zadania jest mały trymer (nożyk trymerski). Trymerem tym raz koło razu usuwamy martwe włosy i jednocześnie lekko ścinamy włosy pozostałe. Zabieg rozpoczynamy od wierzchołka głowy w kierunku ogona, naciągając dość mocno skórę w tym kierunku, biorąc w palce po kilkadziesiąt włosów i energicznym ruchem ręki przesuwając nożyk. Resztę nierównych włosów wyrównujemy nożyczkami z ząbkami zwanymi degażowkami. Tryming przeprowadzamy około 5-6 tygodni przed wystawą. Natomiast za pomocą elektrycznej maszynki obcinamy te miejsca, które są zaznaczone na poniższym rysunku:




    1.      Włosy około 1 cm nad nasadą ucha oraz wszystkie włosy pod uchem obcinamy bardzo krótko około 3 tyg. przed wystawą. Ucho po odciągnięciu w bok, oprócz pozostawionych pięknych długich włosów mniej więcej od połowy długości ucha w dół, ma być schludne i gładkie.

    2.      O ile włosy nad uchem obcinamy jadąc maszynką w dół, o tyle włosy na samym uchu około 3-4 cm poniżej jego górnej linii obcinamy prowadząc maszynkę w górę, co powoduje bardzo krótkie przycięcie włosa. Ma to na celu ścięcie włosa niemalże do gołej skóry, gdyż w tym miejscu ucho załamuje się i nieco dłuższy włos będzie za 2-3 tygodnie nieładnie odstawał. Zabieg ten przeprowadzamy około 3 tygodnie przed wystawą.

    3.      Włosy 2 cm nad mostkiem aż pod brodę tniemy prowadząc maszynkę (krótko tnące ostrze) w górę. Maszynką obcinamy włosy na szyi szerokością około 15 cm, po czym włosy pod uszami i na bokach szyi tniemy prowadząc maszynkę w dół (po założeniu ostrza tnącego dłużej). Dodatkowo włosy na bokach szyi wyrównujemy nożykiem trymerskim i degażownikami tak, aby nie było ostrej linii między włosami długimi a obciętymi, ma to być niezauważalna linia. Początkowo obcięte włosy są dużo jaśniejsze i tworzą pod szyją jakby "śliniaczek". Włosy na szyi tniemy około 5-6 tygodni przed wystawą.

    4.      (Psy bardzo nie lubią wszelkich manipulacji w okolicy łap). Włosy na łapach obcinamy dobrymi, ostrymi nożyczkami (nie wycinamy włosów pomiędzy palcami gdyż spowoduje to powstanie nieładnych dziur). Włosy obcinamy gdy pies stoi a nożyczkami formujemy zwartą, okrągłą "kocią" łapę. Po obcięciu można jeszcze dokładniej skorygować wszelkie nierówności za pomocą elektrycznej maszynki. Degażowkami i nożyczkami obcinamy również włosy na spodniej i tylnej stronie łapy aż do opuszki piątego palca, tak aby długie włosy porastające wewnętrzną stronę kończyny nie dotykały ziemi, lecz zaczynały się około 3-4 cm nad ziemią odsłaniając nieco nadgarstek. Tak przygotowana łapa nadaje psu bardzo elegancki wygląd. Długie włosy na kończynie najpierw bardzo dokładnie rozczesujemy a potem skracamy o 2-3 mm, trzymając łapę w pozycji poziomej. Podobnie robimy z długimi włosami pod brzuchem i na ogonie (formujemy ładną chorągiew). Włosy na łapach tniemy około 3 tygodni przed wystawą.

    5.      Włosy u samej nasady ogona (około 5-6 cm średnicy) możemy lekko ściąć maszynką lub cieniować trymerem na około 5-6 tygodni przed wystawą. Zabieg ten ma na celu wyraźne zaznaczenie nasady ogona i przez to optyczne skrócenie sylwetki psa.

    6.      Włosy z tyłu łapy, od palców do pięty tniemy maszynką do gołej skóry (wtedy musimy zabieg ten wykonać co najmniej 10 tyg. przed wystawą), lub obcinamy je nożyczkami - na 3-4 tygodnie przed wystawą. Nożyczki trzymamy ustawione czubkiem w dół i włosy ścinamy zgodnie z kierunkiem w którym rosną. U psa, który ma strome kątowanie tylnych kończyn, możemy je optycznie poprawić, jeżeli nie będziemy ścinali włosów równo, lecz po linii trójkąta pokazanej na rysunku.

    7.      Podobnie jak w przypadku kończyn przednich, włosy na palcach obcinamy formując zgrabną, okrągłą "kocią łapę". Nie zapominajmy o obcięciu pazurów, tak krótko, aby pies stojąc nie dotykał pazurami podłogi.

    8.      Jeżeli pies ma mocny, szeroki front, lub odstające łokcie, obfite włosy w tych miejscach dodatkowo psa poszerzają. Dobrze więc będzie maszynką lub degażowkami dokładnie cieniować całą tę okolicę. Zabieg ten jest z kolei niewskazany przy bardzo słabym niewyrobionym froncie lub łokciach wciśniętych.

    9.      Strzyżemy policzki i krótko obcinamy wszystkie wąsy.

    10.    Kąpiel. Setery, które mają twardy, prosty włos mogą być wykąpane dzień lub dwa przed wystawą, natomiast setery mające skłonność do falującej lub wręcz lokowatej sierści można wykąpać kilka dni wcześniej. Takiego psa suszymy później w ten sposób, że po wstępnym osuszeniu kładziemy na niego duże prześcieradło, które mocno naciągamy i agrafkami spinamy pod szyją, pod brzuchem i pod ogonem. Następnie możemy psa lekko podsuszyć suszarką do włosów. Gdy włosy są prawie suche, prześcieradło zdejmujemy, rozczesujemy dokładnie całego psa i zakładamy nowe suche, aż do całkowitego wyschnięcia.

          Dotyczy to głównie seterów angielskich i seterów irlandzkich, gdyż pozostałe dwie rasy na ogół mają włosy bardzo proste.

          Na koniec kilka stów o nauczeniu psa pięknego biegania. Wystawa psów powinna być zabawą za równo dla psa jak i wystawcy. Pies musi biegać energicznie, lekko i dumnie. Nie może to być znerwicowane stworzenie siłą ciągnięte na smyczy ani też wesoły rozbrykany szczeniak. Doskonale zaprezentowanie się naszego ulubieńca to więcej niż 50% szansy na wygraną. Nieraz piękny, efektowny pies przegra z gorszym od siebie tylko dlatego, że nie jest nauczony odpowiedniego biegania i nie chce się zaprezentować. Trening przedwystawowy powinien być przeprowadzany po kilka minut dziennie, co najmniej dwa, trzy miesiące przed wystawą a naukę prawidłowego, pięknego ustawiania można zaczynać już z kilkutygodniowym szczeniakiem, wykorzystując np. momenty szczotkowania psa.

          Dobrze by było gdyby na początku ktoś z doświadczonych hodowców obserwował biegnącego psa i podpowiedział przyszłemu wystawcy w jakim tempie prezentuje się on najlepiej. Natomiast co do samego ustawienia psa, ideałem by było uczenie go prawidłowej postawy przed dużym lustrem, gdzie samemu można by było skorygować wszystkie błędy. Każda z czterech ras seterów cechuje się nieco odmiennym, charakterystycznym ruchem.

          W skrócie można powiedzieć, że najbardziej sprężyście biegają irlandzkie czerwono-białe, elegancko i sportowo - irlandy, długimi posuwistymi krokami - angliki i stosunkowo najciężej z nich, jak koń hunter, z niżej uniesioną głową - gordony.

Jadwiga Konkiel